Op 26 maart 2004 publiceerde o.a. de Telegraaf een artikel met als titel ‘PIJNSTILLER KAN FATAAL ZIJN’. In het artikel is te lezen dat er jaarlijks honderden mensen sterven aan de complicaties die optreden ten gevolge van langdurig gebruik van ontstekingsremmende pijnstillers. Enige duizenden komen in een ziekenhuis terecht omdat deze middelen bij hen maagbloedingen/zweren en perforaties veroorzaakten, alsmede slokdarmverbrandingen en darmbeschadigingen. In het artikel staat letterlijk: ‘tot die onthutsende conclusie komt het pharmo instituut te Utrecht, een onafhankelijk instituut voor farmaco-epidemiologisch onderzoek. Zo onthutsend is dat echter niet. Het gaat om de massaal voorgeschreven middelen Ibuprofen, Diclofenac, Naproxen, Indomethacine etc. Deze middelen vallen onder de NSAID groep. Hetgeen wil zeggen: Niet hormonale ontstekingsremmende reumamiddelen. Een prototype van een dergelijk middel is bijvoorbeeld aspirine of acetylsalicylzuur. Fabrikanten zullen dit volgens de arts I.Wolffers gelijk ontkennen omdat zij er wel bij varen bij het benadrukken van minimale meestal onbelangrijke verschillen. Nsaid’s worden veelvuldig voorgeschreven bij menstruatiepijnen. Hetgeen niet echt verstandig is omdat deze de menstruatie kunnen verstoren (Pharm Weekblad 1993;128:78) Nsaid’s zijn prostaglandineremmers. Dus indien menstruaties te lang duren kan in ongeveer 30% van de gevallen Naproxen, Ibuprofen of Diclofenac uitkomst bieden.
De nadelen van de NSAID’s zijn al langer dan 10 jaar bekend. Bijna een half miljoen Nederlanders (aldus het krantenartikel) gebruikt deze middelen. Er worden per jaar zo’n 7 miljoen recepten voor NSAID’s uitgeschreven. Toch is de kritiek groeiende. Deze middelen zouden eigenlijk uitgebannen moeten worden. Er wordt gedacht aan een totaal verbod. Dit omdat er inmiddels andere geneesmiddelen voor handen zijn, de zogenaamde Cox-2 remmers, die deze nadelige effecten niet of maar ten dele hebben. Deze middelen zijn echter de helft duurder.
Ik ben voor u op zoek gegaan naar de zogenaamde Cox-2 remmers en vond de navolgende informatie in het blad Medisch Dossier, jaargang 5, nummer 8, september 2003. Voor meer informatie ga naar www.medischdossier.org. Ik heb geprobeerd voor u het e.a. zo duidelijk mogelijk te verwoorden.
Conventionele NSAID’s werken door de hoeveelheid prostaglandines te verminderen. Dat doen ze door het enzym cyclo-oxygenase (COX) te remmen. Prostaglandines zijn verantwoordelijk voor ontstekingsgerelateerde veranderingen in het lichaam. Ondanks het feit dat deze prostaglandines deze werking kunnen hebben, spelen zij een belangrijke rol in de gezondheid.
Wat doen prostaglandines dan nog meer? Ze zijn van belang voor de normale werking van de bloedplaatjes, de nieren en de binnenwand van het maagdarmkanaal. Daarom kan een remming van prostaglandines voor grote problemen in het lichaam zorgen.
We kennen 2 vormen van Cox enzymen. Cox-1 wordt voornamelijk in het maagdarmkanaal, de nieren en de bloedplaatjes uitgestoten. Cox-2 komt voornamelijk vrij als reactie op ontstekingen. Thans kennen we 3 Cox-2 remmers Celecoxib oftewel Celebrex , Rofecoxib oftewel Vioxx en sinds 2001 Valdecoxib (Bextra).
Toen de Cox-2 remmers vanaf 1998 (celebrex) op de markt kwamen werd dit gezien als een grote vooruitgang op de pijnbestrijding. Helaas begonnen de problemen snel na invoering van dit middel. Cox-2 remmer was gebaseerd op bloedonderzoek in een laboratorium en niet in het lichaam zelf. Alle NSAID’s remmen tot op zekere hoogte Cox -1 en Cox-2 . Men achtte het zeer waarschijnlijk dat de remming van Cox-1 zorgde voor de toxische bijwerkingen zoals zweren, bloedingen, perforaties, nierschade etc. Theoretisch zal dus een medicijn dat alleen de Cox-2 remt wel de gewenste ontstekingsremmende werking hebben, maar niet de toxische bijverschijnselen.
In de praktijk echter zijn de effecten van deze 2 enzymen niet zo strikt te scheiden. Cox 1 en 2 vervullen identieke functies in het lichaam en de grotere betrokkenheid van een van de twee is afhankelijk van de andere aanwezige enzymen, hoe specifiek deze in een reageerbuis ook moge werken.
De FDA classificeert Celebrex, Vioxx en Bextra dan ook gewoon als NSAID’s . Voordat de FDA een medicijn als Cox-2 remmer goedkeurt, zal de producent moeten kunnen aantonen dat het middel minder ernstige bijwerkingen heeft dan gewone NSAID’s.
Maar gezien de complexe interacties van deze en andere enzymen in het lichaam is het nog geen enkele Cox-2 remmer gelukt om de specificiteit voor Cox-2 tot tevredenheid van de FDA aan te tonen.
Onderzoek heeft echter wel aangetoond dat Cox-2 remmers beter werken dan de traditionele NSAID’s. Desondanks zijn deze middelen nog niet lang genoeg op de markt om hun veiligheid aan te tonen. Er lijken iets minder maagdarmklachten op te treden en zweren lijken minder vaak voor te komen.
In studies werd aangetoond dat Cox-2 remmers geen effect hadden op bloedstolling of bloedingstijd. Toch kunnen zowel Celebrex als Vioxx de bloedstolling van vooral met Warfarine (Coumadin) behandelde patiënten vertragen. Dit houdt in dat mensen die stollingsremmers (bloedverdunners)gebruiken op hun hoede moeten zijn.
In Amerika mogen farmaceutische bedrijven reclame rechtstreeks op de consument richten. In advertenties en op tv benadrukken de producenten de positieve kanten van Cox-2 remmers. Zij verzekeren het publiek dat het veilige middelen zijn, zonder de risico’s van de oude NSAID’s.
Helaas bewijst het postmarketing medisch onderzoek dat Cox-2 remmers met ernstige, soms zelfs levensbedreigende toxische effecten gepaard gaan.
4 jaar na goedkeuring van Celebrex blijkt dat het middel een terugkerende zweer bij artritis patiënten helemaal niet effectiever voorkomt dat de traditionele NSAID’s.
In 1999 bleek uit bevindingen dat 1 op de 1000 reumatische artritis patiënten een hoog aantal maagdarmsymptomen had, vergelijkbaar met Naproxen. Alleen voor wat betreft het veroorzaken van zweren scoorde Celebrex positiever. Naproxen gaf 5x zo veel zweren.
Nu na een aantal jaren komen er meer verontrustende bijwerkingen aan het licht. Een analyse door de WHO van alle bijwerkingen van Cox-2 remmers die sinds hun verschijning op de markt bekend zijn geworden, suggereert dat de risico’s op nier-en hart-en vaatproblemen (hoge bloeddruk, hartstilstand) door gebruik van Refecoxib (Vioxx)weleens aanzienlijk groter kunnen zijn dan die van Celebrex of de traditionele NSAID’s zoals Diclofenac en Ibuprofen.
Andere studies versterken het beeld van de WHO. Het slechte nieuws werd min of meer per ongeluk bekend. Zo heeft een recent overzicht van kleinere studies de data van 23.407 patiënten verzameld, waarvan de gegevens door de farmaceutische industrie aan de FDA waren verstrekt. Twee van deze studies waren grote gerandomiseerde studies, die oorspronkelijk de maagdarmveiligheid van Vioxx en Celebrex moesten aantonen.(Vioxx Gastrointestinal Outcomes Research Study (VIGOR) Men kwam er achter dat mensen die Vioxx gebruikten, 238% meer kans hadden op cardiovasculaire problemen zoals een hartaanval, instabiele angina-p,bloedstolsels, plotseling onverklaarbaar overlijden, ischemische (dus t.g.v. vernauwde of verstopte vaten) beroerte en tijdelijke ischemische aanvallen, dan mensen die Naproxen gebruikten.
In CLASS studie (Celecoxib Long-term Arthritis Safety Study) waren er op het gebied van hart en vaatproblemen geen opmerkelijke verschillen tussen Celebrex en de conventionele NSAID’s zoals bijvoorbeeld Ibuprofen en Diclofenac.
Maar deelnemers aan de CLASS studie mochten in tegenstelling tot die aan de VIGOR studie ook aspirine gebruiken. Een detail dat belangrijk bleek te zijn voor de maagdarmveiligheid van Celecoxib.
Ook al kon er in allebei de studies een tweevoudige vermindering van serieuze maagdarmcomplicaties worden aangetoond, viel dit positieve effect met Celecoxib in de CLASS study in het niet wanneer de patiënt ook kleine dosis aspirine gebruikte. Dit is relevant omdat veel oudere mensen kleine dosis aspirine gebruiken om zich te beschermen tegen een hartaanval.
Al met al waren de jaarlijks hartaanvalcijfers voor Cox-2 remmers in beide studies beduidend hoger dan gebruikelijk.
Hoge bloeddruk verhoogt waarschijnlijk het risico op een hartaanval of beroerte en het verhoogt tevens het risico op nierfalen. Inmiddels zijn er casestudies die aantonen dat Cox-2 remmers in verband kunnen worden gebracht met nierproblemen. Bij een kwart van alle patiënten die Cox-2 middelen krijgen (met name Celebrex) nierproblemen, hoge bloeddruk, oedeem(vochtophopingen) en nierfalen.
In een zeer recente studie die in The Lancet werd gepubliceerd beschrijven artsen een patiënt, wiens nieren ermee ophielden nadat hij Vioxx had gebruikt. De toestand van de patiënt verbeterde nadat hij stopte met Vioxx.
In een andere studie werd aangetoond dat Vioxx zowel als de conventionele NSAID’s (indomethacine) de nieren bij het filteren van afvalstoffen hinderen.
Dit houdt in dat in ieder geval alle mensen die te kampen hebben met een gebrekkige nierfunctie, hoge bloeddruk, hartkwalen, hartfalen in verband met stuwing of leveraandoeningen, NSAID behandeling of behandeling met Cox-2 remmers zouden moeten vermijden.
Aangezien de natrium uitstoot via de nieren voor een gedeelte wordt ondersteund door de Cox-2 enzymen, kan het gebruik van Cox-2 remmers de eliminatie van natrium uit het lichaam vertragen en op die manier zorgen voor vochtophopingen, hetgeen tot een nog hogere bloeddruk kan leiden.
Er zijn zelfs klinische studies die aantonen dat zowel Vioxx als Celebrex bij patiënten met een heel normale nierwerking een serieuze zwelling van de voeten veroorzaakt.
Helaas zijn Cox-2 remmers nimmer getest op veiligheid voor patiënten met een gebrekkige nierfunctie.
Hoewel de pijnen ten gevolge van Artritis ondragelijk kunnen zijn en pijnbestrijding het enige is wat regulier geboden kan worden, is het misschien de moeite om zich te verdiepen in de alternatieve benaderingen. Het is de moeite van het proberen waard om te voorkomen dat men op langere termijn het ene probleem voor het andere inlevert.
Reumatoïde pijnen zijn ook klassiek homeopatisch te behandelen. De resultaten zijn wisselend. Van de in mijn praktijk behandelde mensen met de reguliere diagnose reumatische artritis (10 mensen) is er maar 1 totaal pijnvrij. 3 mensen hebben regelmatig een herhaling van een homeopatisch middel nodig om redelijk pijnvrij te kunnen leven en gebruiken geen reguliere medicatie, 2 oudere mensen hebben een combinatie van reguliere medicatie (wel kunnen halveren) en klassiek homeopatische middelen nodig om te kunnen blijven functioneren. De overige 4 zijn nauwelijks vooruit gegaan voor wat betreft de pijnen.
Casus
Een mevrouw heeft vanaf haar 27ste jaar last van gewrichtsklachten. Soms zet er een gewricht ook op en is rood. Als het koud wordt krijgt zij stekende pijnen. Haar gewrichten zijn niet vergroeid. Het is bijna altijd maar 1 gewricht dat problemen geeft. Gaat het met dat gewricht beter dan heeft zij weer last van een ander gewricht. ’s Nachts heeft zij de meeste pijn. Haar vingers en polsen geven de meeste last. Regelmatig zijn er 1 of 2 vingergewrichten zo pijnlijk dat zij iets niet vast kan houden. Het valt dan uit haar handen, ook alleen aanraken van een pijnlijk gewricht verergert de pijn. Als zij een rode lamp gebruikt verbetert de pijn.
Als zij erg veel pijn heeft is zij erg chagrijnig Tijdens het consult zegt zij heel erg vaak: ‘als ik zo’n pijn heb, dan hoeft het voor mij niet meer”, dan wil ik wel uit het raam springen”.
‘Ik heb nu al 20 jaar pijn, eens wordt het te veel’.
Eetlust heeft zij al jaren niet meer. Ze eet omdat het moet.
Ze gebruikt zelden dan wel nooit reguliere pijnstillers, alleen als zij kreunend door het huis loopt.
Zij krijgt knallende hoofdpijn van de geur van hyacinthen. Andere geuren doen haar niets. Ze heeft regelmatig diarree en als ze erge krampen heeft dan valt zij flauw.
Deze mevrouw heeft hoge verwachtingen van een klassiek homeopatisch middel en wel zo hoog dat de homeopate zich genoodzaakt ziet het e.a. iets te temperen.
Dit is zo ongeveer het verhaal.
Na analyse ontvangt deze mevrouw na enige dagen een middel. Na 3 dagen belt zij met de mededeling dat de pijnen toe genomen zijn tot een hoogte die zij niet voor mogelijk had gehouden.
Zij heeft bijna elk uur een paracetamol nodig om de pijnen iets te verzachten. Besloten wordt toch af te wachten. Daarna hoort de homeopate enkele weken niets meer. Dan belt deze mevrouw met de mededeling dat zij al 2 dagen helemaal geen pijn meer heeft. Omdat het op dat moment erg warm weer is en dit in het verleden ook verbeteringen gaf is de homeopate voorzichtig optimistisch. Na 8 weken komt deze mevrouw terug. Ze heeft nog steeds geen pijn. Besloten wordt een afspraak te maken op lange termijn. In het najaar komt zij terug. Op dat moment is de prachtige hete zomer voorbij en begint zij toch weer iets last te krijgen.
Het middel wordt herhaald. De pijn neemt nu niet toe maar neemt binnen 1 dag af en na 3 dagen is de pijn verdwenen. Ook de winter komt zij pijnloos door. Tot op heden heeft zij geen pijn meer gehad.
Aantal consulten: 4
Aantal middelen: 1 2x gegeven
Behandelduur : 12 maanden
Deze mevrouw is zo enthousiast dat zij ook haar schoonzus stuurt. Helaas behoort deze mevrouw tot de categorie lichte verbetering. Deze raakte door behandeling wel van haar frequente hoofdpijnen en blaasontstekingen af en de gewrichtsklachten verbeterde zo’n 20%.
Kortgeleden zijn de consulten gestopt (april 2004)omdat de homeopate geen verdere verbeteringen meer zag en niet het idee had dat deze nog zouden volgen.
